شناسایی حباب قیمت مسکن در تهران در خلال سالهای 1387-1371؛ (با استفاده از مدل پوتربا و تئوری Q توبین)

در این مطالعه نگارنده بر آن است تا با دو رویکرد اقتصادسنجی و گرافیکی به بررسی وجود یا عدم وجود حباب قیمت مسکن در تهران برای دوره‌ی 1387:4-1371:1 بپردازد. برای این امر مدل پوتربا با تئوری Q توبین ترکیب شده تا ابزار آکادمیک مناسبی برای تحلیل آثار کوتاه مدت و بلندمدت شوک‌های عرضه و تقاضا بر قیمت و همچنین انحراف از ارزش بنیادی مسکن فراهم گردد. در رویکرد اقتصادسنجی، با استفاده از متغیرهای موجود در مدل پوتربا به عنوان عوامل مؤثر بر تقاضای مسکن و شاخص Q توبین به عنوان معیار تأثیرگذار بر عرضه‌ی مسکن، قیمت بنیادی مسکن به کمک الگویARDL تخمین زده شده و پسماند مدل به عنوان مؤلفه‌ی حبابی در نظر گرفته شده است. در رویکرد گرافیکی از روش دیگر شناسایی حباب یعنی انحراف از میانگین بلندمدت برخی شاخص‌ها همچون قیمت به هزینه ساخت، قیمت به اجاره، قیمت به درآمد و قیمت به متغیر جمعیتی، بهره‏گیری شده و نمودار نسبت‌های مذکور ترسیم شده است. عمدتاً در هر دو روش، وجود حباب در سال‌ 1386 در بازار مسکن تهران تایید شده است. همچنین یافته های مدل ARDL حاکی از آن است که نرخ تورم، نسبت Q توبین، اجاره‌ی واقعی، تعداد خانوار و موجودی مسکن همگی از عوامل مهم تعیین کننده‌ی قیمت بنیادی مسکن در تهران بوده و این متغیرها با 95% اطمینان به سمت تعادل بلندمدت گرایش دارند.